روش اینتوبه کردن نوزاد: راهنمای کامل و دقیق

اینتوباسیون (Intubation) یا گذاشتن لوله تراشه، یک اقدام حیاتی در مواردی است که نوزاد نیاز به کمک تنفسی یا محافظت از راه هوایی دارد. انجام صحیح اینتوباسیون نوزاد، نیازمند آشنایی کامل با آناتومی، تجهیزات و مراحل دقیق است تا از عوارض احتمالی جلوگیری شود و تنفس به خوبی برقرار گردد.

۱. مقدمه و اهمیت اینتوباسیون نوزاد

نوزادان به دلیل ساختار کوچک دستگاه تنفسی، حساسیت زیاد به هیپوکسی (کمبود اکسیژن) و شرایط ویژه فیزیولوژیکی، نیازمند دقت و تخصص بسیار در هنگام انجام اینتوباسیون هستند. اینتوباسیون به منظور تأمین راه هوایی باز، تهویه مکانیکی و جلوگیری از آسپیراسیون در شرایط اضطراری یا عمل جراحی انجام می‌شود.

۲. آناتومی و فیزیولوژی راه هوایی نوزاد

قبل از انجام اینتوباسیون، باید به تفاوت‌های مهم آناتومیکی نوزاد نسبت به بزرگسالان توجه شود:

اندازه و شکل حنجره: در نوزادان حنجره کمی بالاتر (در سطح مهره‌های گردنی سوم و چهارم) و شکل آن مخروطی است.
زبان بزرگ‌تر نسبت به دهان: زبان نوزاد بزرگتر است و فضای دهان کوچک‌تر است، که ممکن است راه هوایی را تنگ‌تر کند.
حنجره نرم‌تر و حساس‌تر است.
حنجره شکل کمانی دارد و تارهای صوتی نسبت به بزرگسالان در موقعیت افقی‌تری قرار دارند.
حلق و نای نوزاد کوچک و قابل انسداد هستند.

۳. تجهیزات مورد نیاز برای اینتوباسیون نوزاد

برای انجام صحیح اینتوباسیون، داشتن تجهیزات مناسب و آماده بسیار حیاتی است:

لوله تراشه مخصوص نوزاد (اندازه مناسب بر اساس وزن نوزاد، معمولاً 2.5 تا 4 میلی‌متر قطر داخلی)
لیست وسایل کمکی:
- تیغه لارنگوسکوپ مخصوص نوزاد (معمولاً تیغه میلر سایز 0 یا 1)
- سرنگ برای باد کردن کاف (اگر لوله کاف‌دار استفاده می‌شود)
- ابزار مکش (ساکشن) برای پاک کردن ترشحات دهان و حلق
- منبع اکسیژن و ماسک
- کیسه آمبو برای تهویه دستی
- چسب پزشکی برای ثابت کردن لوله تراشه
- مانومتر (برای کنترل فشار باد کاف)
- اپلیکاتورهای نازک برای استفاده در صورت نیاز
دستکش استریل و ماسک
پالس اکسیمتر (برای مانیتورینگ میزان اکسیژن خون)
داروهای اضطراری (در صورت نیاز، طبق دستور پزشک)

۴. آمادگی قبل از شروع اینتوباسیون

پیش از انجام اینتوباسیون، باید چند مرحله مهم را طی کرد تا شانس موفقیت و ایمنی نوزاد افزایش یابد:

اطمینان از آمادگی تجهیزات و عملکرد صحیح آن‌ها
آماده کردن نوزاد در وضعیت مناسب: معمولاً قرار دادن سر در وضعیت خنثی یا کمی کشیده (neutral or sniffing position) برای باز کردن راه هوایی
تجویز اکسیژن کافی با ماسک برای جلوگیری از هیپوکسی در حین عمل
آماده کردن و آگاه کردن تیم همراه در صورت نیاز به کمک
اطمینان از مانیتورینگ علائم حیاتی نوزاد به صورت مستمر

۵. روش گام به گام اینتوبه کردن نوزاد

در ادامه، مراحل دقیق اینتوباسیون نوزاد را به صورت گام به گام شرح می‌دهیم:

گام ۱: قرار دادن نوزاد در وضعیت مناسب

نوزاد را روی سطح صاف و محکم قرار دهید. سر را کمی به عقب و چانه را بالا نگه دارید (حالت sniffing position) تا راه هوایی باز شود. در نوزادان، این حالت معمولاً با قرار دادن یک حوله کوچک زیر شانه‌ها انجام می‌شود تا سر در وضعیت مناسب قرار گیرد.

گام ۲: آماده سازی تجهیزات و بررسی لوله تراشه

لوله تراشه با قطر مناسب را انتخاب کنید. قطر مناسب معمولاً به صورت زیر محاسبه می‌شود:

قطر لوله (میلیمتر) = (سن ماهی/4) + 3.5 (البته در نوزادان خیلی کوچک معمولاً از سایزهای مشخص 2.5 تا 4 استفاده می‌شود).

لوله را از نظر وجود انسداد، پارگی یا نقص بررسی کنید. اگر لوله کاف دار است، کاف را قبل از استفاده باد کنید و سپس هوا را خالی کنید تا از سالم بودن آن مطمئن شوید.

گام ۳: وارد کردن لارنگوسکوپ و مشاهده حنجره

لارنگوسکوپ را در دست غالب بگیرید. تیغه را به آرامی وارد دهان نوزاد کنید و زبان را به سمت چپ هل دهید تا مسیر دید مستقیم به تارهای صوتی باز شود. در نوزادان، استفاده از تیغه میلر (تیغه مستقیم) بهتر است چون می‌توان با آن زبان و اپیگلوت را مستقیم بالا برد.

گام ۴: وارد کردن لوله تراشه

لوله تراشه را با دست دیگر بردارید و به آرامی از لبه سمت راست دهان وارد کنید. لوله را به آرامی و با دقت از بین تارهای صوتی عبور دهید. محل قرارگیری صحیح لوله در حدود 1 تا 2 سانتی‌متر بالاتر از کارینا (محل تقسیم تراشه به دو شاخه برونش) است. عمق قرارگیری معمولاً برای نوزادان 6-8 سانتی‌متر از لب است، ولی باید با دستگاه تصویر برداری یا علائم بالینی تأیید شود.

گام ۵: تایید محل قرارگیری لوله

برای اطمینان از قرارگیری صحیح لوله تراشه، اقدامات زیر را انجام دهید:

شنیدن صدای تنفس با گوشی پزشکی در دو طرف قفسه سینه
مشاهده حرکت منظم قفسه سینه هنگام تهویه
استفاده از پالس اکسیمتر و مشاهده بهبود میزان اشباع اکسیژن
در صورت امکان، استفاده از کپسول CO2 برای اطمینان از تنفس داخل ریه
عدم وجود صداهای استرودر یا تک صدایی که نشان‌دهنده قرارگیری نامناسب باشد

گام ۶: ثابت کردن لوله تراشه

لوله تراشه را با چسب پزشکی یا باند مناسب در جای خود ثابت کنید تا از حرکت یا خروج ناگهانی آن جلوگیری شود. همچنین اطمینان حاصل کنید که فشار باد کاف (اگر وجود دارد) به اندازه مناسب و کمترین فشار لازم برای جلوگیری از نشت هوا باشد (معمولاً کمتر از 20 سانتی‌متر آب).

گام ۷: شروع تهویه مکانیکی یا دستی

پس از تایید قرارگیری صحیح، می‌توانید تهویه مکانیکی یا دستی را شروع کنید. در این مرحله باید به دقت علائم حیاتی نوزاد و میزان اکسیژن اشباع را پایش کنید و در صورت نیاز، تنظیمات تهویه را انجام دهید.

۶. نکات مهم و توصیه‌های ایمنی

همیشه قبل از انجام اینتوباسیون، وضعیت نوزاد را با دستگاه‌های مانیتورینگ بررسی کنید.
از فشار بیش از حد هنگام وارد کردن لارنگوسکوپ خودداری کنید تا آسیب به دهان و گلو نوزاد وارد نشود.
زمان اینتوباسیون را کوتاه نگه دارید و در صورت عدم موفقیت در ۳۰ ثانیه، عملیات را متوقف کرده و اکسیژن‌رسانی با ماسک را شروع کنید.
در صورت نیاز، از آرام‌بخش و شل‌کننده عضلانی تحت نظر پزشک استفاده کنید.
همیشه یک نفر دیگر باید تجهیزات را آماده و آماده کمک در حین فرآیند باشد.
دقت کنید که لوله تراشه بیش از حد داخل نرود که باعث تحریک و آسیب به برونش‌ها شود.
پس از انجام اینتوباسیون، نوزاد را به دقت پایش کرده و علائم حیاتی و اشباع اکسیژن را زیر نظر داشته باشید.

۷. عوارض احتمالی اینتوباسیون نوزاد

اگرچه اینتوباسیون یک اقدام حیاتی است، اما ممکن است با عوارضی همراه باشد که باید آن‌ها را بشناسیم:

آسیب مکانیکی به دهان، دندان‌ها، لثه یا حنجره
خونریزی از راه هوایی
تورم و التهاب در ناحیه تراشه
آسپیراسیون محتویات معده به ریه‌ها
برقرار نشدن راه هوایی یا لوله در محل صحیح (برونش یا مری)
عفونت‌های تنفسی
هایپوکسی در صورت تأخیر یا انجام ناموفق اینتوباسیون
فشار بیش از حد کاف منجر به آسیب به بافت‌های تراشه

۸. مراقبت‌های پس از اینتوباسیون

پس از قرار دادن لوله تراشه، باید به موارد زیر توجه ویژه داشت:

پایش مستمر علائم حیاتی (نبض، فشار خون، اشباع اکسیژن، تنفس)
اطمینان از ثابت بودن لوله و عدم جابجایی آن
انجام اشعه ایکس برای تأیید محل دقیق لوله (اگر در محیط بیمارستان یا مجهز امکان‌پذیر باشد)
مراقبت از پوست و نواحی تماس با چسب یا لوله برای جلوگیری از زخم یا التهاب
مراقبت از ترشحات دهانی و حلقی و انجام مکش در صورت نیاز
اطلاع سریع پزشک در صورت بروز هرگونه مشکل تنفسی یا تغییر وضعیت نوزاد

۹. نکات تکمیلی و منابع آموزشی

برای یادگیری و تسلط بیشتر به اینتوباسیون نوزاد، شرکت در دوره‌های آموزشی تخصصی و مشاهده و تمرین تحت نظر متخصصین توصیه می‌شود. مطالعه منابع معتبر و ویدئوهای آموزشی نیز می‌تواند مهارت‌ها را بهبود بخشد.

امبولانس خصوصی سفیر حیات

برای دریافت خدمات تخصصی و اورژانسی نوزادان و کودکان، با ما تماس بگیرید:
09128866935

ما با تیم مجرب و تجهیزات کامل در خدمت شما هستیم.

روش اینتوبه کردن نوزاد