روش اینتوبه کردن در افراد بالای ۵ سال: راهنمای جامع و گام به گام

اینتوباسیون یکی از اقدامات حیاتی در شرایط اورژانسی و جراحی برای حفظ راه هوایی و تأمین تهویه مناسب در افراد بالای ۵ سال است. این فرآیند نیازمند دانش کامل آناتومی، تجهیزات مناسب و مهارت بالای عملی است. در این مقاله به صورت دقیق، گام به گام و با تأکید بر نکات ایمنی به روش صحیح اینتوبه کردن در بزرگسالان می‌پردازیم.

چرا اینتوبه کردن ضروری است؟

اینتوباسیون به معنای گذاشتن یک لوله مخصوص در داخل نای است که به پزشک اجازه می‌دهد راه هوایی بیمار را باز نگه داشته، اکسیژن‌رسانی و تهویه مکانیکی را بهبود دهد. این اقدام در شرایط زیر انجام می‌شود:

• بیهوشی عمومی قبل از جراحی
• نارسایی تنفسی حاد
• قطع تنفس یا کاهش سطح هوشیاری
• حفاظت از راه هوایی در بیماران مستعد آسپیراسیون
• مداخله در بیماری‌های ریوی شدید

آناتومی مهم در اینتوباسیون

برای انجام موفق اینتوباسیون، شناخت آناتومی راه هوایی بسیار ضروری است:

• دهان و حلق: محل ورود لوله تراشه
• حنجره: ساختار مهم شامل تارهای صوتی که لوله باید از آن عبور کند
• نای: مسیر مستقیم هوا به ریه‌ها
• اپیگلوت: پوششی که هنگام بلعیدن راه هوایی را می‌بندد و باید با لارنگوسکوپ به بالا کشیده شود

تجهیزات مورد نیاز برای اینتوبه کردن در افراد بالای ۵ سال

• لوله تراشه با سایز مناسب (معمولاً ۷-۸ میلی‌متر قطر داخلی برای بزرگسالان)
• لارنگوسکوپ با تیغه مک یا میلر (معمولاً سایز ۳ یا ۴)
• سرنگ 10 سی‌سی برای باد کردن کاف لوله تراشه
• ساکشن برای پاکسازی راه هوایی از ترشحات
• کیسه آمبو (Ambu Bag) برای تهویه دستی
• منبع اکسیژن
• پالس اکسیمتر برای بررسی میزان اشباع اکسیژن خون
• چسب پزشکی یا باند برای ثابت کردن لوله
• لوله نگهدارنده و تسمه

آمادگی قبل از اینتوبه کردن

قبل از شروع اینتوباسیون باید چندین مرحله را به دقت انجام داد:

• بررسی وضعیت بیمار و ضرورت اینتوباسیون
• آماده سازی تمامی تجهیزات و اطمینان از کارکرد صحیح آن‌ها
• آماده کردن بیمار در موقعیت مناسب (معمولاً وضعیت «sniffing» که سر کمی به عقب خم شده است)
• تجویز اکسیژن کافی و پایش علائم حیاتی
• آماده بودن تیم همراه و اعلام برنامه به آنان
• اطمینان از اتصال دستگاه تهویه مکانیکی یا کیسه آمبو

مراحل گام به گام اینتوبه کردن در افراد بالای ۵ سال

گام ۱: قرار دادن بیمار در وضعیت مناسب

بیمار باید به پشت دراز کشیده شود، سر کمی به عقب خم شود و چانه بالا آورده شود تا راه هوایی باز شود. این وضعیت به نام «sniffing position» شناخته می‌شود و به وسیله گذاشتن حوله زیر شانه‌ها قابل ایجاد است.

گام ۲: وارد کردن لارنگوسکوپ

لارنگوسکوپ را با دست غالب بگیرید و تیغه را به آرامی وارد دهان کنید. زبان را به سمت چپ فشار دهید تا دید مستقیم به حنجره و تارهای صوتی فراهم شود. دقت کنید که تیغه به اپیگلوت فشار نیاورد تا باعث آسیب و خونریزی نشود.

گام ۳: وارد کردن لوله تراشه

لوله تراشه را در دست دیگر بگیرید و به آرامی از دهان وارد کنید و از بین تارهای صوتی عبور دهید. لوله باید به اندازه‌ای وارد شود که نوک آن حدود ۲ سانتی‌متر بالاتر از محل تقسیم نای به برونش‌ها (کارینا) باشد.

گام ۴: تایید محل قرارگیری لوله تراشه

• شنیدن صدای تنفس در دو طرف قفسه سینه
• عدم شنیدن صداهای استرودر یا تک‌صدایی که نشان‌دهنده قرارگیری نادرست است
• استفاده از پالس اکسیمتر برای پایش اکسیژن خون
• استفاده از دستگاه تشخیص CO2 بازدمی (capnography) در صورت امکان

گام ۵: باد کردن کاف لوله

اگر لوله تراشه دارای کاف است، با سرنگ مناسب کاف را به آرامی باد کنید تا نشت هوا به حداقل برسد و از ورود محتویات معده به ریه جلوگیری شود. فشار کاف نباید بیش از حد باشد تا به بافت‌های تراشه آسیب نرساند.

گام ۶: ثابت کردن لوله تراشه

با استفاده از چسب یا تسمه‌های مخصوص، لوله تراشه را به صورت محکم ولی بدون فشار بیش از حد به صورت بیمار ثابت کنید تا هنگام جابجایی بیمار یا انتقال، لوله جا به جا نشود.

گام ۷: تهویه بیمار

پس از اطمینان از محل صحیح لوله تراشه، بیمار را با کیسه آمبو یا دستگاه تهویه مکانیکی تهویه کنید. پایش علائم حیاتی و اکسیژن‌رسانی را ادامه دهید.

نکات ایمنی و هشدارها هنگام اینتوباسیون

• همیشه آماده جایگزینی راه هوایی (مثل ماسک لوله‌دار یا کیسه لارنگئال) باشید.
• اگر نتوانید لوله تراشه را وارد کنید، نباید تلاش‌های مکرر انجام دهید تا از آسیب به بافت‌ها جلوگیری شود.
• مانیتورینگ مداوم اکسیژن و ضربان قلب بیمار ضروری است.
• اطمینان از عدم ورود لوله به برونش راست که باعث تهویه نامتقارن می‌شود.
• در صورت وجود شک به قرارگیری اشتباه، فوراً لوله را خارج کرده و دوباره تلاش کنید.

عوامل موثر در موفقیت اینتوبه کردن

چندین عامل باعث موفقیت و کاهش عوارض اینتوباسیون می‌شوند:

• تسلط کافی پرسنل درمانی بر آناتومی و روش‌های اینتوباسیون
• آماده بودن تجهیزات کامل و تست شده
• تایید محل لوله به روش‌های مختلف
• مدیریت استرس و حفظ آرامش در شرایط اورژانسی
• رعایت پروتکل‌های ایمنی و اصول استاندارد

سوالات متداول (FAQ)